Khi bị cao huyết áp, ngoài thuốc ra, việc lựa chọn và duy trì một chế độ ăn thích hợp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Tuy nhiên, bên cạnh vấn đề tuân thủ những nguyên tắc chung như ăn nhạt, hạn chế mỡ động vật, kiêng các chất kích thích..., người bệnh nhiều khi tỏ ra lúng túng khi chọn dùng các đồ ăn thức uống cụ thể trong sinh hoạt thường nhật. Trên cơ sở kết hợp kinh nghiệm và kết quả nghiên cứu của dinh dưỡng học cổ truyền và hiện đại, bài viết này xin được giới thiệu một số thực phẩm thích hợp và có lợi cho việc phòng chống cao huyết áp để độc giả tham khảo và vận dụng.
Những thực phẩm tốt cho người Cao huyết áp
Cần tây: Nghiên cứu hiện đại cho thấy, nước ép cần tây có tác dụng làm giãn mạch, lợi tiểu và hạ huyết áp
Cải cúc: Là loại rau thông dụng, chứa nhiều acid amin và tinh dầu, có tác dụng làm thanh sáng đầu óc và giáng áp. .
Rau muống: chứa nhiều canxi, rất có lợi cho việc duy trì áp lực thẩm thấu của thành mạch và huyết áp trong giới hạn bình thường, là thứ rau đặc biệt thích hợp cho những người bị cao huyết áp có kèm theo triệu chứng đau đầu.
Măng lau: Măng lau có khả năng tiêu trừ mệt mỏi, tăng cường thể lực, làm giãn mạch, cường tim, lợi tiểu và phòng chống ung thư, là thức ăn rất thích hợp cho người bị cao huyết áp và xơ vữa động mạch.
Cà chua: Là thực phẩm rất giàu vitamin C và P, nếu ăn thường xuyên mỗi ngày 1- 2 quả cà chua sống sẽ có khả năng phòng chống cao huyết áp rất tốt, đặc biệt là khi có biến chứng xuất huyết đáy mắt.
Cà: Đặc biệt cà tím là thực phẩm rất giàu vitamin P, giúp cho thành mạch máu được mềm mại, dự phòng tích cực tình trạng rối loạn vi tuần hoàn hay gặp ở những người bị cao huyết áp.
Cà rốt: Có tác dụng làm mềm thành mạch, điều chỉnh rối loạn lipid máu và ổn định huyết áp. Nên dùng dạng tươi, rửa sạch, ép lấy nước uống mỗi ngày 2 lần, mỗi lần chừng 50ml. Đây là thứ nước giải khát đặc biệt tốt cho những người bị cao huyết áp có kèm theo tình trạng đau đầu, chóng mặt.
Ngoài ra một số thức ăn tốt cho người cao huyết áp như: Hành tây, Nấm hương, Nấm rơm, Mộc nhĩ, Tỏi, Lạc, Hải tảo, Đậu hà lan, Đậu xanh, Táo, Chuối tiêu, Dưa hấu, Dưa chuột.......
* Chế độ ăn phù hợp cho bệnh nhân cao huyết áp
- Dư thừa cân nặng cũng đang là vấn đề sức khỏe toàn cầu với tỉ lệ gia tăng khắp mọi nơi và là nguyên nhân của 20-30% trường hợp cao huyết áp.
- Chỉ số khối cơ thể (BMI) bình thường: 18.5 – 22
- Bệnh nhân cao huyết áp nên
+ Ăn chậm, nhai kỹ;
+ Ăn nhiều vào buổi sáng, tránh ăn nhiều vào buổi tối
+ Có thể nhịn ăn một buổi mỗi tuần và thay bằng uống nước trái cây.
+ Giảm bớt số lượng mỗi bữa ăn.
- Hạn chế thức ăn nhiều năng lượng trong bữa ăn của bệnh nhân cao huyết áp
+ Đường glucose, đường mía, chocolate, bánh kẹo ngọt... sẽ dẫn đến béo phì.
+ Ăn thịt nạc, bỏ da;
+ Ăn các món luộc, hấp, kho, nướng thay cho chiên, quay, xào;
+ Hạn chế thịt đỏ (thịt bò, thịt heo), bánh ngọt, nước ngọt, thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa (mỡ, nội tạng, da động vật, lòng đỏ trứng gà)
+ Hạn chế ăn nhiều thịt gà: Thịt gà chứa hàm lượng dinh dưỡng cao, ăn nhiều sẽ khiến cho cholesterol và huyết áp tăng cao.
+ Không nên ăn nhiều protein động vật: Người bị huyết áp cao kỵ dùng phủ tạng động vật (như gan, tim, …) vì trong quá trình trao đổi, chất này sinh ra độc tố làm huyết áp bất ổn.
- Thực phẩm bệnh nhân cao huyết áp nên dùng
+ Tăng cường các loại thực phẩm như: ngũ cốc thô, tôm, cá, gia cầm (bỏ da), đậu, hạt (hạnh nhân, đậu phộng, hạt hướng dương)...
+ Chế độ ăn giàu rau quả, ngũ cốc giúp giảm mỡ, giúp điều hòa huyết áp.
+ Uống sữa không chất béo
+ Thay thế bơ động vật bằng bơ thực vật (magarin)
* Chế độ ăn nhạt cho bệnh nhân huyết áp cao
- Mục tiêu: Giảm lượng muối tiêu thụ < 5g/ ngày, người bị cao huyết áp chỉ nên ăn khoảng 2-3g
+ Hạn chế ăn muối, nêm muối khi chế biến thức ăn.
+ Giảm những thức ăn mặn như mắm, tương, dưa, …;
+ Giảm 1 số thói quen của người Á Đông như chấm muối, chấm nước mắm … khi không thật sự cần;
+ Bớt dùng mì chính, bột ngọt…
+ Hạn chế sử dụng những thức ăn chế biến sẵn như mì ăn liền, giò chả, lạp xưởng, đồ uống có ga...
* Giảm các yếu tố bất lợi khác trong thực phẩm dành cho bệnh nhân cao huyết áp
- Người bị cao huyết áp nên kiêng uống rượu.
- Nhiều nghiên cứu gần đây đều cho thấy mỗi ngày dùng khoảng 100g rượu vang đỏ sẽ có lợi cho hoạt động của hệ tim mạch.
- Uống nhiều cà phê sẽ kích thích nhịp đập của tim, làm tăng huyết áp.
- Bệnh nhân cao huyết áp nên kiêng uống trà đặc, Uống chè xanh lại có lợi cho việc điều trị bệnh cao huyết áp.
* Tăng cường các yếu tố bảo vệ bệnh nhân tăng huyết áp qua chế độ ăn
- Thực phẩm giàu K(cà chua, khoai lang, nho, các loại đậu, khoai tây, nước ép cà chua, nước bưởi, táo…), giúp làm giảm cao huyết áp và duy trì huyết áp ở mức độ ổn định,
- Những thực phẩm có tính chất an thần, lợi tiểu nhẹ như: rau cải, cà chua, bầu bí, mía , cam, khoai, đậu … (500g - 600g rau trái, 30-40g đậu đỗ/ngày) có thể làm hạ huyết áp
- Ngoài ra, ăn vài tép tỏi trong mỗi bữa ăn có tác dụng kiện tỳ, giải độc, tăng cường lưu thông khí huyết, hỗ trợ hạ huyết áp và cải thiện độ mỡ trong máu.
- Ăn canh mộc nhĩ, mướp đắng cũng có tác dụng rất tốt để giải độc, cải thiện mỡ máu và hạ huyết áp./.
(theo t4gthaibinh.org.vn)
